Samanyolu’nun ötesinde hayatın kimyası bulundu
HABER MERKEZİ
Oluşturulma tarihi: 28 Ekim 2025 10:50
Yaşamın yapı taşlarını içeren moleküller ilk kez galaksimizin sınırlarının ötesinde, evrenin derinliklerinde keşfedildi.
NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Maryland Üniversitesi’nden astrofizikçi Dr. Marta Sewiło liderliğindeki ekip, Büyük Macellan Bulutu’nda yeni doğmakta olan bir yıldızın etrafındaki buz katmanlarında etanol, asetaldehit ve metil format gibi karmaşık organik moleküller (COM’lar) tespit etti. Bu bileşikler ilk kez Samanyolu dışında buz halinde gözlemlendi.
Ayrıca araştırma sırasında tespit edilen asetik asit (CH₃COOH) daha önce uzayda buz halinde görülmemişti. Bu, keşfi evrendeki kimyasal çeşitliliği anlamada bir dönüm noktası haline getiriyor.
JWST’DEN KANIT
Araştırmacılar, James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) orta kızılötesi gözünü yaklaşık 160.000 ışıkyılı uzaklıktaki ST6 adlı genç bir yıldız üzerinde eğitti. Bu yıldız, ünlü Tarantula Bulutsusu’nun yakınındaki N158 adlı yıldız doğumevinde yer almaktadır.
JWST tarafından toplanan ışık verileri, yıldızın etrafındaki toz tanecikleri üzerinde donmuş buzlarda hangi moleküllerin bulunduğunu ortaya çıkardı. Spektral veriler, daha önce bilinen “organik molekül parmak izleri” ile karşılaştırılarak analiz edildi. Sonuçlar metanol, asetaldehit, etanol, metil format ve asetik asitin açık izlerini ortaya çıkardı.
UZAY KİMYA DOĞUM EVLERİ
Bu keşif, karmaşık organik moleküllerin yalnızca Samanyolu gibi metal açısından zengin galaksilerde değil, daha az metal içeren ve yoğun radyasyona maruz kalan ortamlarda da oluşabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılara göre bu moleküller, uzaydaki toz taneciklerinin yüzeyinde oluşan buz katmanlarında meydana gelen “yüzey kimyası” reaksiyonları sonucu ortaya çıkıyor. Radyasyonun yardımıyla atomlar hareket edip birleşir ve sonunda yaşamın öncüsü sayılan bu bileşikleri oluşturur.
“EVRENSEL BİR KİMYA”
Sewiło, “Bu keşifle, evrende karmaşık kimyanın nasıl oluştuğuna dair anlayışımızda ileriye doğru büyük bir adım attık. Bu aynı zamanda yaşamın kökenine ilişkin araştırmalar için yeni olasılıkların da önünü açıyor” diyor.
Bilim insanları şimdi aynı tür kimyanın Büyük Macellan Bulutu’ndaki diğer genç yıldızlarda da gözlenip gözlemlenmediğini araştırmayı planlıyor. Sewiło, “Şu anda bu tür moleküllerin buz şeklinde tespit edildiği yalnızca bir kaynak Büyük Bulut’ta yer alırken, dört kaynak Samanyolu’nda yer alıyor. Daha büyük örnekler elde ederek, iki galaksinin kimyasal farklılıklarını daha net bir şekilde anlayabiliyoruz” diye açıklıyor.
Bu bulgular yaşamın temel kimyasının Dünya’ya ya da Samanyolu’na özgü olmadığını; Bu, onun evrendeki yıldız doğuran bölgelerin sessiz buzunda da şekillenebileceğini gösteriyor.
